Kriptoyla ilgili hisseler hangileri? Borsadaki kripto dostu şirketler

Hem kripto paraya hem de hisse senedine yatırım yapmak isteyenler için blockchain ve kripto dostu şirketleri Kriptokoin.com okurları için araştırdık. Peki Bitcoin yükseldikçe hisse senedi performansı da yükselen şirketler hangileri? Paypal, Nvidia, Tesla, AMD, CME Group gibi şirketlerin ve çoğu bilinmeyen diğerlerinin Bitcoin ile bağlantısı ne?

Kripto paralar, Bitcoin, metaverse, NFT… Bunların hepsi artık yeni dönemin kavramları. Geleneksel altın, döviz, tahvil, mevduat gibi yatırım araçlarının karşısına özellikle Z kuşağıyla birlikte kripto para ve blockchain tabanlı yeni yatırım araçları güçlü bir alternatif olarak çıktı. Bu alternatif, kendine global bazda bulduğu milyarlarca yatırımcı sayesinde global hükümetlerin de dikkatini çekti. Ve bugün artık bu piyasaların yasal altyapısının oluşturulması konusunda hükümet politikalarını konuşuyor ve global merkez bankalarının da kendi kripto paralarını çıkarmaya başladığını görüyoruz.

Öte yandan Bitcoin’in veya altcoinlerin çok sert yükselişler gösterdiği yıllarda çığ gibi büyüyen kripto para piyasaları ile kripto kışının yaşandığı son birkaç yılda olduğu gibi hisse senedi piyasalarına kaçışlar olduğunu da tecrübe ettik. Örneğin çok uzağa gitmeden geçen yıl Borsa İstanbul’a özellikle halka arzlarla gelen milyonlarca kripto para yatırımcısı olduğu tahmin ediliyor. Fakat Bitcoin’in 15-16 bin dolarlardan yeniden yükselişe geçtiği bu yıl aynı yatırımcıların borsada kazandıkları paraları da hızla kripto piyalarına geri çektiği de bir gerçek.

Peki hisse senedi piyasaları ile kripto para piyasaları hep birbirinin rakibi olmak zorunda mı? Örneğin hisse senedi piyasalarının en fanatik yatırımcılarının kripto paralara yatırım yapması mümkün değil mi? Ya da tam tersinden soralım: Kripto para yatırımcısı Bitcoin’e yatırım yaparken borsadan da tamamen çıkmak zorunda mı?

Aslında artık böyle olmak zorunda değil. Çünkü henüz Türkiye’de bunun örneklerini pek görmüyor olsak da global borsalarda artık kripto şirketi olarak kabul edilen bir sürü şirketin hisse senedi işlem görüyor. Bizim 100’lerce borsadan 100 bine yakın şirketi tek tek inceleyerek elde ettiğimiz verilere göre blokchain teknolojileriyle veya doğrudan kripto paralara ilgili faaliyette bulunan ve bu faaliyetlerinden gelir elde edebilen 70’e yakın hisse senedi bulunuyor. Bu hisse senetlerine, ileride başka bir haber konusu olarak inceleyeceğimiz çeşitli uygulamalar üzerinden yatırım yapma imkanı da var.

Peki bu şirketler hangileri? Bitcoin’in veya altcoinlerin fiyat yükselişleri bu hisse senetlerinin performansını nasıl etkiliyor? Önce piyasa değeri en yüksek olan blokchain ve kripto dostu şirketler ile başlayalım…

NVIDIA CORPORATION (NVDA) – Piyasa Değeri: 783 milyar dolar

Önce malum soruyla başlayalım.

Nvidia neden kripto dostu?

Yüksek özellikli grafik işleme birimleri, kripto para madenciliği operasyonları için tercih edilen donanımlar arasında aslında zirvede yer alan bir şirket. Yani konuya kripto para tarafından bakarsanız sektör Nvidia’yla göbekten bağlı. Fakat konunun bir de Nvidia tarafına dönersek şirket ilginç bir şekilde kripto para ile yoğun şekilde ilişkilendirilmekten rahatsız ve her fırsatta bu sektörle bir organik bağının olduğunu inkar ediyor. Bakarsanız toplam satışları içerisinde Nvidia ekran kartlarının satışının astronomik bir pay aldığını söylemek pek de doğru değil. Fakat şunu da biliyoruz ki özellikle pandemi döneminde yarı iletken üretim ve tedarik sorunları nedeniyle üretim kapasitelerinin düşmesi sonrasında ekran kartlarının ikinci el piyasasında inanılmaz fiyatlarla kapış kapış gitmesi üzerine bu alandaki üretim kapasitesini artıracak kararlar almaktan da geri durmuyor. Yani belki Nvidia inkar etmekte ısrar ediyor fakat hem kripto paranın Nvidia’ya olan bağı hem de Nvidia’nın satışları içerisindeki kripto ve blockchain bağlantılı donanımların payı yükseliyor.

Şimdi bir de yapay zeka teknolojilerindeki yükseliş, metaverse’te yeni aşamalara geçiş ve yapay zekanın da aslında giderek blockchain ve kripto ile kol kola ilerlemesi Nvidia’nın artık kaçamayacağı bir noktaya doğru ilerlemesine neden oluyor.

Ve işin sonunda da zaten Nvidia’nın NASDAQ’ta işlem gören hisse senetleri içinde bulunduğu teknoloji sektöründen hem kripto paralardaki boğa dönemlerinde hem de son dönemde AI girişimlerinin yükselişiyle çoktan ayrışmış durumda.

NVIDIA vs BTC

Hatta NVIDIA hisseleri ile Bitcoin fiyatı arasındaki korelasyon zaman zaman ekonometrik modellemeler yoluyla istatistiki çalışmalara da konu olmuş durumda. Bu çalışmalardan birine göre son 3 ayda Bitcoin fiyatı ile NVIDIA hisseleri arasında yüzde 69 aynı yönlü korelasyon var. Bu korelasyonun boyutu ise 1.28 seviyesinde. Yani Bitcoin’deki 1 birimlik yükselişe NVIDIA hisseleri 1.28 birim yükselişle eşlik ediyor. Başka bir ifadeyle NVIDIA Bitcoin’deki yükselişten yüzde 28 daha fazla kazandırıyor.

Hatta bunun yakın günlerden bir kanıtı da var. Nvidia hisseleri ilk çeyrekte Bitcoin’i getiri bakımından geride bırakabilen tek S&P 500 hissesi oldu.

TESLA INC (TSLA) – Piyasa değeri: 560 milyar dolar

Tesla deyince Elon Musk, Elon Musk deyince kripto para, Bitcoin (BTC) hatta Dogecoin (DOGE), geliyor kaçınılmaz olarak akla. Bunu sadece Musk’ın twitterdaki chillemeleri için söylemiyoruz. Bu adam gerçekten kripto paraya inandığını gösteren hamleler yapıyor. Ve bunu sadece söylemiyor da Tesla’nın bağımsız denetim raporlarıyla da kanıtlıyor. Tesla, dünyanın en dikkat çeken Bitcoin yatırımcısı şirketlerinden biri. Bildiğiniz, finansal yatırımları arasında Bitcoin bulunduruyor. Üstelik bazı geleneksel şirketler, ya da eski ekonominin en ünlü temsilcileri kripto paraları hala bir dolandırıcılık olarak tanımlarken.

Tesla’nın portföyünde bulunan Bitcoin miktarı piyasadaki duruma göre zaman zaman değişiyor. Fakat en kötü ayı piyasasında bile şirket hala çok ucuz seviyelerden topladığı Bitcoin’leri tutmaya devam ediyor. Son bilançosuna bakalım. Tesla ne kadar Bitcoin tutuyor ve bunun piyasa değeri ne?

2022’nin başlarında şirket aslında Bitcoin’e 1.5 milyar dolarlık bir yatırım yapmıştı. O dönemki tahminlere göre elinde 43 bin 200 Bitcoin vardı. Tam olarak hangi tarihte bunu yaptığı bilinmese de Tesla bilançolarında bu Bitcoin’lerin dolar karşılığı net bir şekilde göründü.

2022’nin ikinci çeyreğinde Tesla elindeki Bitcoin’lerin yüzde 75’ini satarak bir fiat para birimine çevirdi. Evet, satmak için pek de iyi bir zamanı tercih etmemiş denebilir fakat bu Bitcoin’leri de ikinci çeyreğin hangi ayında sattığı konusunda bir fikrimiz yok. Eğer başında sattıysa 48 bin dolara da satmış olma olasılığı var. Sonunda sattıysa 18 bin dolardan satmış olma olasılığı da var. Fakat bazı raporlar ve analizler gösteriyor ki Tesla onca fiyat düşüşüne rağmen sadece 34 milyon dolarlık bir kayıpla BTC’lerini elden çıkarmış. Halen elinde 9720 adet Bitcoin olduğu tahmin ediliyor. Ki bu BTC’lerin piyasa değeri bugün itibariyle (26 bin 785 dolarlık BTC fiyatıyla) 260 milyon dolar civarına denk geliyor. Son kripto yükselişinde Tesla’nın tekrar Bitcoin artırmaya başlayıp başlamadığını bilmiyoruz. Bunu bir hafta sonra tamamlanacak olan ikinci çeyrek finansal raporlama dönemine ilişkin bilançoların yaklaşık olarak ağustos aylarında açıklanmasıyla öğreneceğiz. Fakat şurası kesin: Eğer bir kripto boğası gelir de Bitcoin için örneğin en muhafazakar 100 bin dolarlık fiyat tahminleri gerçekleşirse Tesla’nın 9720 adet BTC’sinin piyasa değeri nerdeyse 1 milyar dolara yaklaşacak.

Bunun da ötesinde Tesla’yı kripto para ile ödeme kabul edebileceği yönündeki açıklamaları nedeniyle aslında benimseme açısından da kripto dostu şirketlerden biri yapıyor. Ve elbette hepsinin de ötesinde sahibi Musk’ın her fırsatı kripto paraları chillemek için değerlendirmesi de cabası.

TSLA vs BTC

Şimdi gelelim Bitcoin ile Tesla (TSLA) hisselerinin performansına. Aslında aşağıda göreceğiniz grafik bazı dönemler hariç Tesla ve Bitcoin fiyatları arasında inanılmaz bir korelasyonu net bir şekilde gösteriyor. Fakau bu grafikte asıl çarpıcı olan nokta, TSLA hissesinin Bitcoin boğasının olduğu dönemlerde iki varlığın fiyatı arasındaki korelasyonun neredeyse birebir hale geliyor olması.

ADVANCED MICRO DEVICES (AMD) – Piyasa değeri: 174 milyar dolar

NVIDIA’nın aksine AMD kripto para piyasasını doğrudan hedefleyen ve bunu da her fırsatta dile getiren bir donanım üreticisi. Kripto para madencilerinin ihtiyacı olan GPU ve CPU’ların üreticisi olan AMD, ürettiği mikroişlemciler sayesinde aslında blok zinciri üzerindeki işlemlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirmesine imkan veren donanımları sağlıyor. Bu da onu kripto para piyasalarıyla doğrudan entegre şirketlerden biri haline getiriyor.

Elbette AMD’nin gelirleri içerisinde kripto madencilerinin talebinden sağladığı gelirin aslında çok ciddi de bir rakibi var. Oyunculardan elde ettiği gelir. Kripto madencilerinin şimdilik bu gelirin yerini alması neredeyse imkansız gibi. Bunun en büyük sebebi de elbette kripto kışı sırasında yaşanan talep düşüşüne karşılık oyun pazarından gelen yoğun talebin asla düşmüyor olması. O cephe giderek büyüyor. Fakat bu değerlendirmeyi belki de önümüzdeki birkaç yıl içerisinde gerçekleşmesi beklenen ve halving ile desteklenecek olan kripto baharı sırasında yeniden konuşmak gerek. Çünkü artacak olan talebin, işlemlerin yaratacağı yeni talebin ne boyuta geleceğini o zaman bir daha göreceğiz.

AMD vs BTC

AMD hisseleri ile BTC korelasyonuna gelirsek. AMD de diğer birçok yarı iletken üreticisi gibi Bitcoin’den daha çok altcoin madencilerini hedefleyen bir şirket. Bu da Bitcoin fiyatıyla AMD hisselerinin fiyatı arasında bariz görünen korelasyonda gecikmeli yansımayı da net bir şekilde açıklıyor. Yani önce Bitcoin yükselirken ardından altcoin sezonunun gelmesi AMD hisselerini daha hızlı etkiliyor gibi görünüyor.

PAYPAL HOLDINGS (PYPL) – Piyasa değeri: 68 milyar dolar

Aslında PayPal ile kripto paralar arasındaki duygusal ilişki ilk kez 2014 yılında başlıyor. Bu tarihte ilk kez Bitcoin kabul etmeye başlayan PayPal sonra uzunca bir süre bekle-gör politikası güttü. Ekim 2020 yılında ise yeni bir hamle başladı. Bu tarihten beri kripto ticaretine imkan veren dünyanın yaygın elektronik ödeme kuruluşlarından biri olan PayPal, uzunca bir süre de bu ilişkiyi sadece ticarete aracılık etmekle sınırlı tuttu. Ta ki 2022 yılının Haziran ayına kadar. Bu tarihe kadar kripto para yatırımcılarının kripto platformlarından harici cüzdanlarına para çekmelerine izin vermeye PayPal, bu yolu da geçen yılın ortasında açmasının ardından tam bir kripto dostu şirket haline dönüştü. Ve SEC kuralları gereği artık müşteri varlıklarının ne kadarının kripto varlıklarda tutulduğunu bağımsız denetim raporlarıyla da göstermeye başlayınca aslında PayPal’ın bu açıdan ne kadar yaygın kullanılan bir platform olduğu da kanıtlanmış oldu. Son açıklanan verilere göre PayPal yaklaşık 609 milyon dolar değerinde müşteri kripto parası barındırıyor. Fakat bu sadece o anki bilanço fotoğrafı çekildiği andaki görüntü. Çünkü PayPal’ın fonksiyonu müşterilerinin kripto varlıklarını barındırmak değil. Daha çok bu işlemlere aracılık etmek, platformlar arasında akışına kolaylık sağlamak ve elde tutulan kripto paralarla fiat para birimi cüzdanları arasındaki transfer ilişkisini kurabilmek. Yani biz PayPal’ın bilançosuna baktığımızda büyük olasılıkla o an için PayPal üzerinden geçerken yakalanmış olan varlıkları görüyoruz daha çok. Elbette dijital bir cüzdan özelliği de sunuyor olması nedeniyle PayPal’da da tutulan bir kısım varlık olduğu biliniyor fakat kripto varlıkların çoğu ya borsalardaki sıcak cüzdanlarda veya kripto yatırımcıların soğuk cüzdanlarında duruyor. Bu cüzdanlar arasında hareket eden kripto paranın ne kadarının PayPal üzerinden hareket ettiğini bilmek ise mümkün değil. En azından eldeki veriler PayPal’ın ciddi bir kripto iş ortağı olduğuna inanmak için yeteri kadar kanıt sunuyor.

BITCOIN vs PAYPAL

Peki PayPal hisseleri ile Bitcoin arasındaki korelasyon da diğer kripto dostu şirketlerin hisselerinde olduğu gibi mi?

Aslında bu yıla kadar gecikmeli bir etkiyle doğrudan bir korelasyon bariz bir şekilde görülüyor. Fakat özellikle Bitcoin’in yukarı dönüşlerine PayPal hisselerinin daha geç reaksiyon verdiği, reaksiyonun başlamasının ardından ise bu tepkinin Bitcoin’in yükselişinden çok daha sert olduğu da gözden kaçmıyor.

Bu yıl başlayan BTC’nin dipten dönüş hareketinde de PayPal hisselerinin yine benzer bir durumda olduğunun altını çizmek gerekiyor.

CME GROUP (CME) – Piyasa Değeri: 65 milyar dolar

CME Group ile Bitcoin veya kripto paraların (Ethereum gibi) ilişkisini öyle uzun uzadıya anlatmaya çok da gerek yok. Çünkü zaten CME Group doğrudan bu pazarın oyuncularından biri. Özellikle kripto para future kontratları ile piyasadaki çok önemli bir hacmi kaplıyor.

CME aynı zamanda çok önemli de bir data sağlayıcısı. Sağladığı veriler kripto para ekosistemi içerisinde önemli de bir rol oynuyor.

BITCOIN vs CME

İlginçtir, normalde diğer şirketlere göre çok daha fazla kripto paralarla doğrudan bağı olmasına rağmen 2018-2020 arasında BTC ile CME hisseleri arasında korelasyonun koptuğu dikkat çekiyor. Üstelik bu dönem Bitcoin’in tarihi zirve yaptığı döneme denk geliyor. Fakat 2020’nin sonu ve 2021’in başıyla birlikte Bitcoin fiyatı ile CME hisseleri yeniden birebire yakın bir korelasyona girmeye başlamış durumda. Hele ki Bitcoin’in bu yılki toparlanmasıyla birlikte CEM hisseleriyle korelasyonu da neredeyse ikiz kardeşi gibi benzerlik göstermeye başlamış durumda.

Bu hisselerden sonra aslında bütün bahsi geçecek hisseler doğrudan kripto piyasasının bilfiil aktörleri olduğu için tek tek incelemeye gerek kalmıyor. Bundan sonrasını ise rakamlar ve Bitcoin fiyatı ile şirketlerin hisseleri arasındaki performans değerlendirmesini gösteren tablomuz anlatıyor.

Tablodan da görebileceğiniz üzere bir kripto para haber kuruluşunun hisseleri (her ne kadar çok fazla derinliği bulunmayan bir tahtaya sahip olsa da) Bitcoin’in yüzde 72 getiri sağladığı 6 aylık dönemde Bitcoin’e göre misli misli fazla değer kazanmış ve yatırımcısı için 9X yapmış durumda. Daha sonra Cipher Mining yani bir madencilik şirketinin hisseleri geliyor. Onu da Riot Platforms hisseleri takip ediyor.
Yazıda da dikkat çektiğimiz gibi Nvidia S&P 500 endeksine dahil olup da Bitcoin’den fazla değer kazanan tek kripto ve blockchain bağlantılı hisse senedi. PayPal’ın ise bu dönemde Bitcoin değer kazanırken bir değer kaybı yaşadığı görülüyor. Fakat PayPal’da kripto paralardaki toparlanmalara gecikmeli reaksiyon verme durumu pek de yeni bir durum değil. Tesla, CME Group gibi hisse senetlerinin ise oldukça zayıf bir performansla henüz Bitcoin getirisinin çok çok gerisinde kaldığı gözden kaçmıyor.

BITCOIN VEYA BLOCKCHAIN İLE BAĞLANTILI HİSSE SENETLERİ VE PERFORMANSLARI