1- LOKASYON SEÇİMİ ÖNEMLİ
Öğrenciler kiraların yüksekliği nedeniyle şehrin merkezine uzak ilçeleri seçmek zorunda kalabiliyor. Ancak bu tercih ulaşım masraflarının da artması anlamına geliyor. O nedenle kira avantajının yanında, yol giderleri, harcanacak zaman ve sosyal hayata olan uzaklık durumları da iyi değerlendirilmeli. Söz gelimi kirası 2 bin lira ucuz diye kiraladığınız evde 1000 lira fazla yol gideri ödeyebilir ve beklediğiniz avantajı sağlamadığınız gibi, günün büyük kısmını trafikte geçirebilirsiniz.
2- TEKİL BİNA MI, SİTE Mİ
Sitelerde güvenliğin olması öğrenciler ve aileleri için önemli bir avantaj. Bunun yanında spor salonu gibi sosyal imkânlar bulunması da konforu arttırıyor. Ancak sitelerde tekil apartmanlardan farklı olarak yüklü bir aidat ödemesi de çıkıyor. Bu nedenle ev seçim aşamasında site aidatları önceden öğrenilmeli. Üstelik aidatlara yapılacak zamlar da dikkate alınmalı. (Son dönemde yılda iki kez zam yapılıyor.)
3- ESKİ KONUTTA RİSKLER
Eski bir binada ev kiralamak birçok açıdan riskli olabiliyor. Ülkemizde deprem tehlikesi olduğu için can güvenliği riski ilk sırada. Bunun yanında binanın kentsel dönüşüme girme ihtimali ani bir tahliye gerekçesi olabilir. Ayrıca ev içinde çıkacak arızalar, ısıtma-soğutma zorluğu da öğrencileri ve bütçelerini zorlayabilir.
4- SÖZLEŞME DETAYLARI
Ev bulundu ve sıra kiralamaya geldi. Bu aşamada dikkat edilecek hususlar şunları:
Öncelikle sözlü anlaşmalara itibar edilmemeli ve mutlaka yazılı kira sözleşmesi yapılmalı.
Öğrenciler ekonomik sebeplerle çoğunlukla tek başına ev kiralamıyor, 2-3 kişi ev arkadaşı oluyor. İşte bu tip durumlarda tek kişi yaşayacakmış gibi bir sözleşme imzalaması riskli. Sözleşmeyi tek kişi yapıp, evde 3 kişi yaşanırsa ev sahibi bu durumu kullanıp tahliye isteyebilir. ‘Sözleşmeye aykırı davranıldı’ diyerek önce ihtar çeker ve 30 gün süre verir. Sonra durum değişmezse tahliye davası açar. Bu nedenle öğrenciler şöyle bir yol izlemeli; 3 kişi evde kalacaksa birlikte sözleşme yapıp imzalamalı. Eğer farklı illerde olan arkadaşları varsa bir kişi sözleşme yapmalı ama diğer arkadaşlarının da o evde yaşayacağını isimleri ile sözleşmeye eklemeli.
İlk etapta tek kişi kiralayıp, sonra ev arkadaşı alınacaksa da ev sahibinden alt kirama hakkı istenmeli. Aksi takdirde sonradan odaların başkasına kiralaması sözleşmeye aykırılık anlamına gelir.
Ayrıca bu aşamada depozitonun en çok 3 kira bedeli kadar, emlakçı komisyonunun da KDV hariç bir kira bedeli kadar olacağı unutulmamalı.
5- TAHLİYE OYUNUNA DİKKAT EDİN
Kiracıları tahliye etmenin ne kadar zor olduğunu gören ev sahipleri son aylarda tahliye taahhüdü almadan sözleşme yapmıyor. Öğrenciler bu konuda da dikkatli olmalı. Çünkü tam da sınav zamanına gelen bir tahliye talebi hayatlarını zorlaştırabilir. Burada en büyük risk şu; Sözleşme ile aynı gün imzalanan tahliye taahhütleri geçersiz. Bu nedenle imza tarihi ve tahliye tarihi boş bırakılarak imza atmaları isteniyor. Ev bulmakta zorlanan ve başka seçeneği olmayan kiracı da imzalıyor. Bu durumda ev sahipleri istedikleri tarihleri sonradan ekleyerek tahliye isteyebiliyor. Kiracı böyle bir taahhütname vermiş ise tarihinin sonra doldurulmuş olmasının hukuken belgeyi geçersiz kılma durumu yok. Yani mülk sahibi tahliye isteyebilir. Elinde usulüne uygun tahliye taahhüdü olan bir ev sahibi icra yoluyla tahliye sağlayabilir. Bu nedenle öğrenciler tahliye taahhüdü imzalamak zorundaysa, tarihi eğitim hayatını olumsuz etkilemeyecek şekilde seçmeli ve asla boş tarihli bir belge imzalamamalı.
Endeksa tarafından yapılan araştırmaya göre yılın ikinci çeyreği itibarıyla ülke genelinde yıllık kira artışı yüzde 138 oldu. İstanbul’da ortalama kira 15 bin 603 TL’ye, İzmir’de 14 bin 986 TL’ye, Ankara’da ise 12 bin 398 TL’ye çıktı.
